Ăn xôi nếp Lào

Bây giờ, những chuyến du lịch từ Việt Nam đến Thái Lan, Campuchia, Lào... không còn quá xa tầm tay du khách nước ta. Và nếu có đến đất nước Triệu voi, ắt hẳn bạn sẽ được ăn món xôi nếp, thức ăn truyền thống của người Lào.

Nhân dân các bộ tộc Lào sống đa phần trên các ngôi nhà sàn, được cất từ gỗ quý, sàn lát gỗ hay phên nứa rừng. Vì xôi nếp là món ăn truyền thống nên gia đình nào ở nước này cũng có vài cái chõ đựng xôi, đan bằng tre, trúc.

Khi tiếng chuông chùa vang lên cũng là lúc các gia đình trong bản mang chõ xôi dâng lên các vị sư sãi, sau đó mới đến lượt họ ăn. Xôi nếp của Lào nấu theo kiểu truyền thống thường đựng trong ống nứa, cho nước suối vào và nướng nguyên cái ống trên bếp than hồng.

Khi cây nứa vừa cháy xém, cũng là lúc xôi cạn nước. Người nấu xôi sẽ gọt lớp vỏ nứa bên ngoài ra, chỉ để lại phần vỏ lụa ôm khít cục xôi nếp tròn trịa, dài dài, thơm thơm mùi lá rừng, để người ăn tự bốc lấy.

Ngày nay, người Lào nấu xôi trong nồi, sau đó đồ xôi vào chõ, rồi dọn lên mâm. Thức ăn chung với xôi nếp ở Lào thường là gà nướng hay cá suối kho lạt với riềng. Riêng phần rau xanh, đọt bầu, đọt bí - là hai thứ bà con các bộ tộc Lào hay trồng - để nguyên cọng dài 20-30 cm, luộc sơ.

Ăn xôi nếp kiểu Lào, bạn phải ngồi xếp bằng trên sàn gỗ, chắp tay trước ngực nói câu “Sờ-pai-di” rồi cắm cúi bốc. Xôi bốc tay đã đành, cá cũng bốc tay, rau cũng bốc tay, rồi ngửa cổ lên trời cho cọng rau vào cổ họng, nhai. Điểm đặc biệt là người Lào rất thích ăn các loại mắm pha, có vị tựa như mắm nêm ở Nam bộ. Loại mắm này mà chấm với xôi nếp thì ăn mãi quên thôi.